Tak jak poczÄ
tki pruszkowskiego harcerstwa w Pruszkowie oraz wydarzenia z lat miÄdzywojennych (1921–1939), tak i sĹuĹźbÄ pruszkowskich harcerzy i harcerek w latach 1939–1945 opisaĹ na Ĺamach PrzeglÄ
du Pruszkowskiego dh Tadeusz Jaros.
SzczÄĹliwie, i ten jego artykuĹ zostaĹ zdigitalizowany i opracowany do udostÄpnienia w Internecie przez Muzeum Historii Polski w ramach prac podejmowanych na rzecz zapewnienia otwartego, powszechnego i trwaĹego dostÄpu do polskiego dorobku naukowego i kulturalnego. MoĹźliwe jest jego wykorzystanie w ramach dozwolonego uĹźytku, dlatego zamieszczamy go rĂłwnieĹź tutaj.
Tadeusz Jaros „Wojenna sĹuĹźba harcerstwa pruszkowskiego (1939–1945)”, PrzeglÄ
d Pruszkowski nr 1, 23-41, 1996
ĹwiadomoĹÄ zagroĹźenia wojennego nie spowodowaĹa zaprzestania dziaĹaĹ druĹźyn harcerskich; hufiec liczyĹ okoĹo 100 dziewczÄ
t i 400 chĹopcĂłw
22 MDH wyjechaĹa na obĂłz w Augustowie
W momencie wybuchu wojny w Pruszkowie dziaĹaĹy:
Szczep 14 Mazowieckiej DruĹźyny Harcerskiej (ĹÄ
cznie 105 harcerzy i zuchĂłw)
Szczep 22 MDH
Szczep 71 DH
72 DH
80 MDH
139 DH
1, 2, 3 i 4 Mazowiecka DruĹźyna Harcerek
WrzesieĹ 1939 roku
2 wrzeĹnia Naczelnictwo ZHP wydaje rozkaz o podjÄciu SĹuĹźby Pogotowia Harcerskiego
6 wrzeĹnia druĹźynowy Piotr Szeppe z grupÄ
harcerzy pomaszerowaĹ do Warszawy, gdzie zgĹosili siÄ
do Ochotniczych BatalionĂłw Obrony Stolicy
25 wrzeĹnia w walce o Fort Czerniakowski; ginie Piotr Szeppe
PaĹździernik 1939 roku – w koĹcu paĹşdziernika powstaĹa druĹźyna ?Zielony DÄ
b?; jej druĹźynowym zostaĹ Stefan Kowalski; tak rozpoczÄĹa siÄ praca konspiracyjna w Pruszkowie
w maju 1940 roku Zenon Szamanek zorganizowaĹ tajnÄ
druĹźynÄ harcerskÄ
na terenie Tworek i Papierni
swojÄ
dziaĹalnoĹÄ, pod kryptonimem “Zielony DÄ
b” rozpoczÄ
Ĺ hufiec; jego komendantem zostaĹ Stefan ?JaroĹ? Kowalski.
W skĹad hufca “Zielony dÄ
b weszĹy: ?DÄby” z Pruszkowa, “Lipy” z Ursusa, “Brzozy” z WĹoch, “Buki” z Piastowa oraz “Akacje” z OĹźarowa; ze starszych harcerzy uformowaĹ siÄ pluton 1718 w 6. Rejonie ?HelenĂłw? VII Obwodu “ObroĹźa” (powiat warszawski) OkrÄgu Warszawskiego AK.
Z hufca ?Zielony DÄ
b? powstaĹ ?RĂłj?, czyli Hufiec Szarych SzeregĂłw dzielÄ
cy siÄ na “OddziaĹy” – odpowiedniki druĹźyn i “Patrole” – odpowiedniki zastÄpĂłw
***
DruĹźyny harcerskie dziaĹajÄ
wg. planu :
?dziĹ? ? przeszkolenie wojskowe, nauka o broni
?jutro? ? walka o wyzwolenie
?pojutrze? ? naprawa rzeczywistoĹci i odbudowa paĹstwa
7 paĹşdziernika, 10 paĹşdziernika ? nastÄ piĹy liczne aresztowania harcerzy pruszkowskich
kurs podharcmistrzowski
12 czerwca 1944 – z powodu zagroĹźenia Ĺrodowiska ?Zielonego DÄbu? wykonano wyrok Ĺmierci na konfidencie gestapo, Macieju Myszanowskim
Kapitan-Harcmistrz Stefan Kowalski za ?heroiczny trud, walecznoĹÄ na szlaku walk swego zgrupowania? otrzymaĹ z rÄ
k dowĂłdcy Powstania Warszawskiego generaĹa ?Bora? Komorowskiego Wojenny KrzyĹź Orderu Virtuti Militari